چگونه به فرزندانی که از بازگشت به مدرسه می‌ترسند کمک کنیم؟

radio mosbat بلاگ 6 دقيقه

آیا اولین روز مدرسه‌ی خود را به خاطر دارید؟ شاید شما هم مثل خیلی از دیگر بچه‌ها، احساسی آمیخته از ذوق و حیرت و البته کمی اضطراب داشتید. این احساس، امری غیر عادی نبود و البته برای کودکان امروزی هم غیرعادی نیست.

ساعات طولانی مدرسه، کمبود بازی‌های آزادانه، فشار زیاد و بسیاری فاکتورهای دیگر، باعث ایجاد این دسته احساسات می‌شوند.

به عنوان والدین، ما چطور می‌توانیم کاری کنیم که کودکانمان در مدرسه احساس اعتماد و اطمینان بیشتری کنند؟ مسلما حضور مادر در تمام ساعات کلاس کنار کودکش کاری نشدنی است.

حقیقت را بدانید

اضطراب به خاطر تغییر و جدا شدن ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد. برای کودکان پیش‌دبستانی این اضطراب غالبا به خاطر جدا شدن از والدین و ناشناخته بودن محل جدید رخ می‌دهد. این احساس در سن ۱۱-۱۴ سالگی در مدرسه ابتدایی یا راهنمایی به اوج خود می‌رسد که غالبا به خاطر تکالیف و دوستان و محیط آموزشی است.

زورگویی دیگر علت اصلی برای ایجاد استرس در کودکان در طول ایام مدرسه است.

به گفته مرکز آمار در سال ۲۰۱۵ در بخش آمار مدرسه‌ای، از هر ۴ دانش‌آموز مدرسه‌ای، یک نفر زورگو بوده است. دانش‌‎آموزانی که این چنین تجربه‌ای داشته اند در مدرسه، خواب، اضطراب، افسردگی و مشکلات بیشتری دارند و بعضا دچار دل‌درد و سردرد نیز می‌شوند.

علائم را بدانید

ترس بازگشت به مدرسه در حالت طبیعی بعد از چند هفته الی یک ماه از بین می‌رود. با این وجود اگر یکی از علایمی که در ادامه آمده است را در فرزند خود مشاهده کردید، باید بدانید که او به کمک و راهنمایی بیشتری نیازمند است.

علایم اضطراب مدرسه:

*تغییر در رفتار: تغییرات رایج، شامل کج‌خلقی یا بی‌حوصلگی، کنار کشیدن از انجام فعالیت‌های مورد علاقه، بیان مدام ترس و نگرانی، گریه کردن، زیاد چسبیدن به معلم یا والدین و تغییر در الگوی خواب و خوراک هستند.

*کودک شما بیش از اندازه‌ی معمول می‌گوید که احساس می‌کند بیمار است: مراقب باشید که اگر فرزندتان مدام از دل‌درد یا سردرد به شما شکایت کرد به رفع آن‌ها بپردازید.

علائم زورگویی:

افزایش این علائم، هشداری به والدین است که بیشتر مراقب فرزند خود باشند:

*صدمه‌دیدن‌هایی که برای آن توضیحی ندارند

*افزایش لباس، کتاب و وسایل خراب شده

*مشکلات خواب و کابوس‌های مداوم

*افت تحصیلی، کاهش علاقه به کارهای مدرسه و عدم تمایل برای رفتن به مدرسه

*کناره‌گیری از اجتماع و فعالیت‌های اجتماعی و قطع رابطه‌ی ناگهانی با دوستان

*احساس بیهودگی و کاهش عزت نفس

*رفتارهای ساختارشکن مثل فرار از خانه، خودزنی یا حرف زدن درباره خودکشی

بدانید که چه باید بکنید

• هر چه زودتر به روش معمول خود بازگردید.

تابستان باعث می‌شود که وقفه‌ای نسبتا طولانی در نظم به مدرسه رفتن کودک شما ایجاد شود. اما توصیه می‌کنیم که دو هفته مانده به بازگشایی مدارس، این نظم را به کودکتان متذکر شوید؛ خصوصا درمورد زمان به خواب رفتن و از خواب بیدار شدن.

• ناشناخته‌های اطرافش را به او بشناسانید

یکی از دلایل اصلی ایجاد اضطراب، وجود همین مسائل ناشناخته برای کودک است. توصیه می‌کنیم که حدودا یک هفته پیش از بازگشایی مدارس، با او به مدرسه‌اش بروید. کلاس‌ها و محیط مدرسه را به او نشان دهید، او را به معلمش معرفی کنید، اجازه دهید دقایقی برای خودش در کلاس‌ها باشد و آنچه دوست دارد انجام دهد. این کارها باعث می‌شود که با شناخت محیط و عوامل مدرسه از اضطراب او به شدت کاسته شود.

• چند تاریخ برای بازی کردن تنظیم کنید

قبل از اینکه مدرسه‌ها باز شوند، چند تاریخ برای بازی کردن کودکتان با یک یا چندتن از همکلاسانش را فراهم کنید. اگر کودک شما در ابتدای سال تحصیلی دوست آشنایی در کلاس داشته باشد، استرس کمتری خواهد داشت و احساس امنیت و آسودگی بیشتری می‌کند.

• با فرزند خود حرف بزنید

اگر می‌خواهید از اضطراب فرزندتان بکاهید، باید با او در مورد ترس‌ها و نگرانی‌هایش در رابطه با بازگشت به مدرسه، حرف بزنید و خود را شریک ترس و نگرانی او بدانید. به او اطمینان دهید این اضطراب و ترس کاملا عادی است و حتی معلمان هم از روز اول سال تحصیلی اضظراب دارند. حتی پدر و مادرها هم در اولین روز حاضر شدن در محل کار، همین احساس را تجربه می‌کنند. از او در مورد مقطع و مدرسه‌ی قبلی‌اش سوال کنید. بپرسید که چه چیزهایی را در آن جا دوست داشته و ببینید کدام یک از آن‌ها را می‌توانید در مقطع یا محل جدید برایش فراهم کنید. تجربه‌های قبلی‌اش در این زمینه را به او یادآوری کنید با ذکر این که او الآن بزرگتر شده است.

• کودکتان را به انجام آن چه دوست دارد ترغیب کنید

فعالیتها و علایق و عادات خاص می توانند اعتماد به نفس را در کودک بالا ببرد تا به کودک کمک کند که در مقابل رفتارهای زورگویانه از خود مراقبت نماید. مدرسه باعث می‌شود که کودکان حس کنند کمی تحت کنترل هستند، چرا که ناچارند از برنامه‌ی خاصی پیروی کنند اما با این وجود همین مدرسه به آن‌ها این فرصت را می دهد که در فعالیت‌های مختلفی شرکت کنند و از این طریق آن‌ها را توانمندتر می‌سازد.

• کمک کنید که کودک مفهوم زورگویی را درک کند و راه مقابله با آن را یاد بگیرد.

به او آموزش دهید که زورگویی کاری ناپسند و اشتباه است. به او بگویید وقتی با چنین موقعیتی مواجه شد بهترین کار، این است که با اعتماد به نفس و محکم بگوید: “بس کنید.” یا به سادگی راهش را کج کند و به آن‌ها توجه نکند.

• بدانید چه زمانی باید مداخله کنید

اگر مراحل و توصیه‌های گفته شده در بالا را برای کودکتان اجرا و کماکان مشاهاده کردید که هنوز علائمی از اضطراب از مدرسه در او وجود دارد، زمان مداخله است. بهتر است کار را با یکی از مسئولین مدرسه یا معلمش آغاز کنید.

آنها دیدگاه بهتر وکاملتری نسبت به رفتار کودک در مدرسه دارند. حتی شاید بتوانند با مشاهده‌ی رفتار کودکتان، شما را به یک متخصص کودک در این زمینه معرفی کنند.