کتاب صوتی بی‌منطقی‌های پیش‌بینی پذیر

معرفی کتاب صوتی «بی‌منطقی‌های پیش‌بینی پذیر»

کتابی که به ما یاد می‌دهد چطور خودمان را وادار کنیم تا آنچه را که می‌خواهیم انجام دهیم.

تصمیم‌گیری درست یک هنر و در عین حال مهارتی است که هر انسانی باید در زندگی‌اش با آن آشنا باشد. پیش از اینکه سراغ اصل مطلب برویم، با دقت به این سوالات فکر کنید: یک تصمیم درست چه تصمیمی است؟ آیا همه‌ی تصمیمات زندگی ما منطقی و خردمندانه است؟ آیا در تصمیم‌گیری‌هایمان اشتباه می‌کنیم؟ چرا در بعضی مواقع تصمیم‌های عجیب و غریب و غیرمنطقی می‌گیریم؟ در این مطلب قصد داریم کتابی را به شما معرفی کنیم که نه تنها جواب این سوالات را می‌دهد، بلکه اطلاعات دقیق و مستند، تحقیقات علمی، نتایج آزمایشات و بررسی‌هایی را که در این حوزه انجام شده است، با لحنی روان و ساده مطرح می‌کند. کتابی که درباره‌ی آن صحبت می‌کنیم، «بی‌منطقی‌های پیش‌بینی پذیر» نوشته‌ی «دن آریلی» است.

 ---------------------------------------------------------------

موضوع اصلی این کتاب چیست؟

موضوع کتاب «بی‌منطق‌های پیش‌بینی پذیر» اقتصاد رفتاری است. اما اقتصاد رفتاری یعنی چه؟

از نظر نویسنده این کتاب نوعی سفرنامه است. سفری به شرایط مختلفی که در آن‌ها رفتارها و حرکت‌های غیرمنطقی و نامعقول از خودمان نشان می‌دهیم. «دن آریلی» می‌گوید اقتصاد رفتاری حوزه‌ای نسبتا جدید است که به هر دو جنبه‌ی روانشناسی و اقتصاد می‌پردازد.

یکی از پیش فرض‌های ابتدایی و اولیه‌ی اقتصاد این است که کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، دو ویژگی شاخص دارند. آن دو ویژگی چیست؟

۱. همیشه به دنبال کسب سود بالاتر هستند.

۲. تصمیمات منطقی می‌گیرند.

اما آیا واقعا تصمیمات ما منطقی هستند؟ «دن آریلی» نویسنده‌ی این کتاب، با بررسی نتایج تحقیقات، آزمایش‌ها و مستندات مختلف درباره‌ی نیروهایی صحبت می‌کند که روی تصمیم‌گیری‌های ما تاثیر می‌گذارند و در مواقعی آن‌ها را به طور کلی تغییر می‌دهند.

از نظر نویسنده، انسان‌ها بعضی اوقات درگیر اتفاق‌ها، مسائل و کارهایی می‌شوند که کیلومتر‌ها با عقل و منطق دور هستند! او سعی کرده با بررسی رفتارهای انسان‌ها این موضوع را مورد تحقیق قرار دهد تا به خوانند‌ها یاد بدهد چگونه درست تصمیم بگیریم و درگیر این مسائل غیرمنطقی نشویم.

نویسنده در هر فصل کتابش به یکی از نیروهایی پرداخته که باعث می‌شود ما نتوانیم تصمیمات منطقی و خردمندانه بگیریم.

---------------------------------------------------------------

جملاتی خواندنی از کتاب «بی‌منطقی‌های پیش‌بینی پذیر»

برای اینکه کمی بیشتر با فضای کتاب آشنا شوید، قصد داریم چند جمله از آن را با هم بخوانیم:

• درک اینکه ما چگونه به طرز پیش‌بینی پذیری بی‌منطق هستیم، نقطه‌ی آغازی را برای بهبود بخشیدن به تصمیم‌گیری ما و تغییر دادن شیوه‌ی زندگی مان فراهم می‌کند.

• قرار است اول یک خودکار و سپس لباسی برای کار بخرید. در نوشت‌افزار فروشی، خودکاری خوب با قیمت ۲۵ دلار پیدا می‌کنید. می‌خواهید آن را بخرید که به یادتان می‌آید همین خودکار در فروشگاهی دیگر که ۱۵ دقیقه با آنجا فاصله دارد، در حراجی ۱۸ دلار قیمت خورده. چه کار می‌کنید؟ ۱۵ دقیقه راه می‌روید تا ۷ دلار صرفه‌جویی کنید؟ بیشتر آدم‌هایی که با چنین موردی مواجه می‌شوند می‌گویند ترجیح می‌دهند که برای صرفه‌جویی ۷ دلار سراغ آن مغازه بروند. اکنون به کار دوم بپردازیم: برای خرید کت و شلوار به فروشگاه‌ها سرک می‌کشید. کت و شلوار طوسی راه راه درجه یکی با قیمت ۴۵۵ دلار چشم‌تان را می‌گیرد و می‌خواهید آن را بخرید که ناگهان یک مشتری دیگر در گوش‌تان می‌گوید که درست همین کت و شلوار در فروشگاهی دیگر، ۱۵ دقیقه دورتر در حراجی ۴۴۸ دلار قیمت خورده است. آیا این راه‌پیمایی ۱۵ دقیقه‌ای را باز هم انجام می‌دهید؟ در این مورد، بیشتر آدم‌ها می‌گویند خیر. اما اوضاع از چه قرار است؟ آیا ۱۵ دقیقه از وقت شما ۷ دلار می‌ارزد یا نه؟ در واقعیت طبیعتا ۷ دلار همان ۷ دلار است...

• بیشتر مردم نمی‌دانند چه می‌خواهند مگر آن را در زمینه‌ای ببینند. ما نمی‌دانیم چه نوع دوچرخه کورسی می‌خواهیم ــ تا این‌که قهرمانی را در توردوفرانس ببینیم که دارد روی مدلی خاص پا می‌زند، ما نمی‌دانیم چه سیستم بلندگویی می‌خواهیم ــ تا این‌که مجموعه بلندگوهایی را ببینیم که صدای بهتری از قبلی دارد. ما نمی‌دانیم که با زندگی‌مان می‌خواهیم چه کنیم ــ تا این‌که دوست یا آشنایی را ببینیم که دارد کاری را می‌کند که ما فکر می‌کنیم خودمان هم باید دست به آن کار بزنیم.

• دستمزد به تنهایی باعث نمی‌شود که مردم جان و زندگی خود را به خطر بیندازند. مامورین پلیس، آتش‌نشان‌ها، سربازان ــ آن‌ها به خاطر دستمزد هفتگی جان خود را از دست نمی‌دهند. عامل اصلی همان هنجارهای اجتماعی است ــ افتخار به حرفه خود و احساس مسئولیت ــ که سبب جان بر کفی آنان می‌شود.

• یک نفر به راحتی ۲۰۰ دلار برای سوپ به فاکتور ۵۰۰۰ دلاری اضافه می‌کند، در حالی که همان آدم برای قوطی سوپ یک دلاری، کوپن‌ها را از روزنامه و مجله‌ها می‌برد تا ۲۵ سنت صرفه‌جویی کند.

---------------------------------------------------------------

چه کسانی باید این کتاب را بخوانند؟

کمی پیش‌تر گفتیم که موضوع اصلی کتاب «بی‌منطقی‌های پیش‌بینی پذیر» اقتصاد رفتاری است، ولی اصلا به این معنا نیست که شما با یک کتاب تخصصی اقتصادی سر و کار دارید.

همه‌ی ما فکر می‌کنیم که تصمیماتی که در زندگی‌مان می‌گیریم منطبق بر عقل و خرد است، ولی واقعیت چیز دیگری است!

لحن نویسنده در این کتاب بسیار روان است و مطالعه‌ی آن به همه توصیه می‌شود، به خاطر اینکه وقتی ما یاد بگیریم چطور باید تصمیم بگیریم و از رفتارهای غیرمنطقی و غیرعقلانی دور شویم خیلی سریع‌تر به اهدافمان می‌رسیم.

در بخش قبلی که برخی از جملات کتاب را با هم خواندیم هم دیدید که بسیاری از جملات مثال‌هایی جذاب از دل این کتاب بودند. کتاب «بی‌منطقی‌های پیش‌بینی پذیر» پر از مثال‌ها و آزمایشات و تحقیقات علمی است که فوت و فن درست تصمیم گرفتن را به ما یاد می‌دهد.